‘ช่องคลอดแห้ง’ เมื่อไร…ป่วนใจจริงๆ
ปกติแล้วในช่องคลอดจะมีสารหล่อลื่นหลั่งออกมาตามธรรมชาติจากปากมดลูก ลักษณะเป็นมูกใสๆ หนืด เหนียว ซึ่งผลิตมาจากต่อมมูกที่ปากช่องคลอดหรือที่เรียกว่าต่อมบาร์โธลิน
ในช่วงตกไข่กึ่งกลางรอบเดือนธรรมชาติได้สร้างให้มูกในช่องคลอดใส หนืด ยืดยาวมากขึ้น เพื่อเพิ่มความหล่อลื่นภายในช่องคลอด เมื่อมีเพศสัมพันธ์จะช่วยให้เชื้ออสุจิวิ่งผ่านเข้าปากมดลูกไปผสมกับไข่ได้ง่ายขึ้น
และที่สำคัญช่วยลดการเสียดสีที่จะทำให้เจ็บหรืออาจมีการถลอกฉีกขาดของอวัยวะเพศทั้งสองฝ่าย แต่ในช่วงก่อนและหลังการตกไข่ มูกนี้จะน้อยลงจนรู้สึกแฉะเพียงเล็กน้อยเท่านั้น
อย่างไรก็ตามสำหรับช่องคลอดที่แห้งผากไม่มีมูกเปียกๆ บ่งบอกให้รู้ว่าฮอร์โมนแห่งความสาว(เอสโตรเจน)ที่จะทำให้มีลูกได้นั้นมีน้อยมาก
อาการนี้แสดงว่าผู้หญิงคนนั้นยังไม่เป็นสาว ไม่มีประจำเดือน หรือไม่ก็อยู่ในวัยหมดประจำเดือนไปแล้ว แต่ถ้าเกิดภาวะช่องคลอดแห้งในวัยเจริญพันธุ์นั่นแปลว่าสุขภาพของช่องคลอดไม่ค่อยดีนัก
อาการช่องคลอดแห้งเป็นอย่างไร
ถ้าจะเปรียบเทียบก็คล้ายๆกับอาการผิวแห้งที่ไม่ได้ทาครีมตอนหน้าหนาวนั่นแหล่ะ เมื่อช่องคลอดแห้งก็จะรู้สึกระคายเคือง คัน และแสบ แต่มักจะไม่มีตกขาวออกมาจากช่องคลอด
เหมือนกับอาการแสบคันจากการอักเสบติดเชื้อ โดยเฉพาะจากเชื้อรา พยาธิหรือแบคทีเรีย ในกรณีที่ช่องคลอดแห้งมากๆอาจมีเลือดออก มีแผลติดเชื้อในช่องคลอดตามมาได้
เพราะเวลามีเพศสัมพันธ์ช่องคลอดไม่มีการหล่อลื่น เกิดความฝืดและเสียดสีของการสอดใส่อวัยวะเพศทำให้รู้สึกเจ็บช่องคลอด อาจถลอกหรือฉีกขาดได้ง่าย การติดเชื้อก็จะเกิดตามมาได้ง่ายกว่าปกติ โดยเฉพาะเชื้อ HIV ที่ทำให้เป็นโรคเอดส์
ช่องคลอดแห้งเฉพาะกิจเป็นอย่างไร
การเกิดช่องคลอดแห้งเฉพาะกิจสามารถเกิดขึ้นได้เป็นครั้งคราว เกิดจากน้ำหล่อลื่นในช่องคลอดมีไม่เพียงพอที่ชายหญิงจะร่วมรักได้โดยไม่ฝืดและเจ็บ
ถ้าฝ่ายชายสังเกตสักนิดว่าบริเวณปากช่องคลอดยังไม่มีน้ำหล่อลื่นออกมามากพอก็อย่าเพิ่งฝืนสอดใส่ นั่นเป็นสิ่งที่ธรรมชาติจะบอกคุณว่าเธอยังไม่พร้อมรบ
ควรเล้าโลมให้ผู้หญิงมีความพร้อมทางอารมณ์มากขึ้นตามธรรมชาติ ไม่นานร่างกายจะกระตุ้นให้มีน้ำหล่อลื่นออกมามากพอจึงค่อยร่วมรัก วิธีนี้จึงให้ผลดีแก่ทั้งสองฝ่าย
สาเหตุของอาการช่องคลอดแห้ง
ช่องคลอดแห้งอาจเกิดได้จากสาเหตุมากมายโดยมีสาเหตุหลักๆดังนี้
1. ระดับของฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ลดลง ฮอร์โมนเอสโตรเจนทำให้เซลล์ผนังช่องคลอดมีความแข็งแรงสมบูรณ์ ยืดหยุ่น ชุ่มชื้นและคงความเป็นกรดอ่อนอ่อนๆไว้ได้ ช่วยป้องกันการติดเชื้อ
เมื่อระดับของฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลงก็จะทำให้เซลล์ผนังช่องคลอดบาง ขาดการยืดหยุ่นและเปราะบาง ภาวะที่ทำให้เอสโตรเจนลดระดับลงมีหลายอย่าง
แต่สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดคือ การเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน(วัยทอง) ,การได้รับเคมีบำบัด ,การฉายรังสีที่บริเวณช่องเชิงกรานเพื่อการรักษามะเร็ง ก็จะมีผลทำให้ที่รังไข่ลดการทำงานลง
หรือการตัดรังไข่ออกไปทั้งสองข้างก่อนวัยหมดประจำเดือน ก็จะทำให้ขาดฮอร์โมนเอสโตรเจนโดยทันที และถ้ามีความบกพร่องในระบบภูมิคุ้มกันเอสโตรเจนก็มักจะลดลงเช่นกัน
รวมถึงภาวะหลังคลอดและให้นมลูก ร่างกายจะยังไม่มีการตกไข่ตามธรรมชาติ รวมทั้งการสูบบุหรี่ซึ่งทำให้สุขภาพร่างกายไม่ดีในทุกระบบ
2. ยาบางชนิดก็เป็นสาเหตุให้ ช่องคลอดแห้ง ได้เช่น ยาที่รักษาเรื่องของมะเร็งอย่าง (Tamoxifen) ,ยาภูมิแพ้อย่าง (antihistamine), ยารักษาโรคทางจิตเวชอย่าง antidepressant และยาที่รักษาโรคความดันโลหิตสูงบางตัว
3. โรค Sjogren’s Syndrome เป็นโรคที่ระบบภูมิคุ้มกันของตัวเองต่อต้านตัวเอง จะทำให้เนื้อเยื่อต่างๆเสื่อมลงและเสียไป คนเหล่านี้มักมีอาการที่ตาแห้ง ปากแห้ง และช่องคลอดก็แห้งด้วยเช่นกัน
4. การสวนล้างในช่องคลอด ไม่ว่าจะด้วยน้ำยาใดๆและแม้แต่กรณีใดๆก็ไม่ควรทำ เพราะจะทำให้ช่องคลอดเสียความเป็นกรดและแห้งมากไป
5. การติดเชื้อในช่องคลอด เช่น เชื้อราหรือแบคทีเรีย แม้ว่าจะมีตกขาวออกมาแต่จริงๆแล้วเซลล์เยื่อบุช่องคลอดมักจะแห้งและอักเสบ
วิธีการดูแลตัวเองเมื่อมีอาการช่องคลอดแห้ง
1) ใช้สารหล่อลื่น ที่มีน้ำเป็นสารทำละลายพื้นฐานเช่น k-y Jelly ใส่ในช่องคลอดสามารถอยู่ได้นานหลายชั่วโมง ดังนั้นก่อนการร่วมรักกันใช้สารหล่อลื่นทาที่ปากช่องคลอดหรืออวัยวะเพศชาย
ก็จะช่วยลดการเสียดสีที่อาจจะทำให้เจ็บได้ และสารหล่อลื่นนี้ไม่ทำลายประสิทธิภาพของถุงยางอนามัย
2) สารเพิ่มความชุ่มชื้น (Moisturizer) เป็นสารเพิ่มความชุ่มชื้นสำหรับช่องคลอด ทำให้ช่องคลอดชุ่มชื้นได้นานมากกว่า 1 วันต่อการใช้เพียงครั้งเดียว
3) หลีกเลี่ยงการสวนล้างช่องคลอด ไม่ว่าจะด้วยโลชั่นทาตัวหรือทามือ สบู่ น้ำยาฆ่าเชื้อ น้ำส้ม โยเกิร์ต หรือ สาร feminine hygiene ใดๆ
เพราะช่องคลอดจะมีการดูแลทำความสะอาดตัวเองตามธรรมชาติอยู่แล้ว ดังนั้นการทำความสะอาดแต่ภายนอกก็เพียงพอ ไม่จำเป็นต้องสวนล้างช่องคลอดไม่ว่าจะด้วยอะไรก็ตาม
เพราะจะทำให้ความเป็นกรดด่างภายในสูญเสียไป ทำให้แห้งและระคายเคือง อาจทำให้เชื้อแบคทีเรียปกติที่มีอยู่ตายไป ซึ่งก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่อาจทำให้เกิดเชื้อราขึ้นได้
สำหรับบางคนที่สวนล้างช่องคลอดหลังการร่วมรักด้วยความเชื่อว่าป้องกันการตั้งครรภ์หรือการติดเชื้อนั้นขอบอกเลยว่า “ไม่ได้ผล”
เพราะเมื่ออสุจิเข้าไปในช่องคลอดก็จะเดินหน้าเต็มตัววิ่งผ่านปากมดลูกเข้าไปหาไข่โดยไม่รอรีให้มาล้างออกเมื่อเสร็จสิ้นภารกิจหรอก เหมือนกับเชื้อโรคที่เมื่อเข้าสู่ร่างกายก็จะเริ่มขบวนการตั้งรกรากใหม่ทันที
4) เพิ่มสารอาหารจากธรรมชาติได้แก่ สารจำพวกไอโซฟลาโวน ซึ่งเป็นสารเอสโตรเจนจากพืชที่พบอยู่มากในถั่วเหลือง (soybean isolated)
หรือผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลืองทั้งหลาย (ง่ายสุดก็คือน้ำเต้าหู้) หรือ Black cohosh เป็นพืชที่เชื่อว่าช่วยลดอาการที่เกิดขึ้นในวัยหมดประจำเดือนรวมทั้งความแห้งของช่องคลอดด้วย
อย่างไรก็ตามเอสโตรเจนที่ได้จากพืชจะมีศักยภาพอ่อนกว่าเอสโตรเจนในร่างกาย
หากดูแลตัวเองด้วยวิธีเหล่านี้แล้วยังไม่ดีขึ้น ก็ควรไปปรึกษาสูตินรีแพทย์ โดยอาจใช้เอสโตรเจนรักษา ซึ่งเป็นการรักษาที่ตรงจุดมากที่สุด
แต่จำเป็นต้องดูแลเรื่องความเสี่ยงและอันตรายโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อใช้เป็นเวลานาน เอสโตรเจนมีมากมายหลายแบบ ทั้งใช้ใส่ในช่องคลอด ทาหรือแตะที่ผิวหนัง รวมถึงแบบรับประทานก็มี
สำหรับผู้หญิงที่มีปัญหาแต่ไม่กล้าที่จะพบแพทย์เพราะกลัวการตรวจภายในหรือเขินอาย อย่าปล่อยให้เรื้อรัง ควรมองข้ามจุดนี้ไปบ้าง
เพราะจุดประสงค์ของการตรวจก็เพื่อค้นหาสาเหตุความผิดปกติที่ถูกต้อง สามารถวางแผนการรักษาที่ดีได้ และประเมินผลในเรื่องความแห้งของช่องคลอด
แพทย์จะดูว่าเซลล์ผนังช่องคลอดแห้งมากแค่ไหน มีการอักเสบติดเชื้อ มีเลือดออกหรือรอยแผลถลอกหรือเปล่า หรืออาจเลี่ยงไปตรวจกับสูตินรีแพทย์ผู้หญิงก็ได้
บทความน่าสนใจ
บทความแนะนำ
